سند تک برگ جایگزینی عالی برای سندهای قدیمی منگوله دار

چند سالی است كه بحث تعویض اسناد قدیمی با سند‌های جدید مطرح شده است. تبدیل سند و دریافت سند جدید كار چندان دشواری نیست در اسفند ماه 88 با حضور معاون رئیس قوه قضائیه و رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در محل اداره ثبت اسناد و املاک شمال از اولین سند تک برگی صادره پرده برداری بعمل آمد . بالاخره این مهم تقریبا در سال 90 در کشور گرفتن سند تک برگ عمومی شد .

برای قطعات تفکیکی صرفا اسناد تکبرگی صادر شد و بتدریج به سایر موارد هم تسری پیدا کرد. . یقینا صدور اسناد مالکیت بصورت تک برگی را موضوعی مهم در سازمان ثبت باید قلمداد نمود. در مواردی از جمله در مواردی که ملک تفکیک می شد و برای قطعات تفکیکی صرفا اسناد تکبرگی صادر شد. صدور این اسناد بصورت الکترونیکی انجام می گیرد و قرار است از عمل بصورت دستی بصورت کامل جلوگیری بعمل آید که این رویه در صدور سند رعایت می شود ولی در مراحل دیگر که در دفاتر اسناد رسمی انجام می گیرد ،کماکان عملیات ثبت بصورت دستی انجام می پذیرد .
این اسناد دارای ایمنی بالایی نسبت به اسناد قبلی بوده و بازار جاعلین را کساد ساخته است .
مزیت اسناد مالکیت تک برگی درج کامل مشخصات و اقلام اطلاعاتی لازم می باشد و این مهم بدلیل پشتوانه ورود اطلاعات در سیستم عملی شده است.
صرفه جویی در مصرف کاغذ، در این طرح از هدر شدن کاغذ جلوگیری بعمل آمده است. اسناد مالکیت سنتی از 12 صفحه گرفته تا 32 صفحه و شاید بیشتر را هم شامل می شد .

در حالیکه اکنون این اسناد تنها در یک برگ پشت و رو و گپی آن هم بهمین گونه و در همین حجم مصرف کاغذ را موجب می گردد ، کاغذی که سالهای سال است که ایران وارد کننده آن می باشد و این موضوع بر اهمیت صرفه جویی این کالای وارداتی با تغییر اسناد به تکبرگی می افزاید. در زمان صدور اسناد مالکیت دفترچه ای ، همه امورات ثبتی اسناد مالکیت توسط خود مالکین و بامراجعه به ادارات ثبت اسناد و املاک انجام می شد

همین حالا هم می شود ولی در خصوص اسناد تک برگی طوری برنامه ریزی شده است که در نقل و انتقالات ،این عمل در همان جلسه ای که طرفین معامله در دفاتر اسناد رسمی اقدام به معامله می کنند صورت می گیرد و پس از تهیه و امضای فرمها ،مابقی امور توسط دفاتر اسناد پیگیری می شود و مراجعه ای خریداران به ادارات ثبت ندارند.

این برنامه ریزی باعث تقلیل سفرهای درون شهری مردم شده ، بعلاوه از تراکم حضور مردم در ادارات ثبت سرتاسر کشور کاسته شده و جریان امور در ادارات ثبت روانتر می شود .

طراحان اسناد تک برگی با درک این موضوع نسبت به طراحی حاشیه بر اسناد مالکیت تک برگی اقدام کرده اند ، با توجه به اینکه این اسناد در اندازه 4 Aطراحی شده است و فضای نسبتا محدود و کمی دارد،می بایست مابین مطالب مندرجه و فضای اختصاصی برای این مطالب تناسبی باشد و فضای باقیمانده، برای حاشیه و تزئینات تخصیص داده شود ، در حالیکه برعکس بنطر می رسد در طراحی این اسناد حاشیه مقدم بر متن در نظر گرفته شده و فرع بر اصل ترجیح داده شده است و کمی بیش از نصف روی اوراق اسناد تک برگی به درج مطالب اختصاص یافته ومابقی صرف حاشیه شده است.

منشاء اعتبار اسناد قانون و اعتباری است که قانونگذار بدانها داده است ، با این حال صدور سند در کاغذ معمولی برای املاکی که صدها میلیون تومان و در شهرهای بزرگ میلیاردها تومان ارزش دارد ،در اکثر موارد موجب گلایه مردم بود .بهتر بود برای اسناد مالکیت تکبرگی نوعی از کاغذ که حالت بادوام و مقوایی روغنی داشته باشد استفاده می شد، البته مسئولین امر ظاهرا به این نقیصه پی برده واخیرا اسناد در برگهای ضخیم تر چاپ می شوند و امیداست به مرور زمان بر کیفیت کاغذ مورد استفاده افزوده گردد. بنظر می رسد سنگ بنای این هزینه از هزینه صدور شناسه برای خودروها و تعویض اسناد در هر بار انتقال هم نیز از شیوه آنها اقتباس شده است که امید است مقننین و مجریان حد اقل از افزایش سالانه و بی رویه آن جلوگیری بعمل آورند .

طولانی بودن زمان رسیدن سند بدست مردم، از شروع صدور اسناد تک برگی، مقرر شده، این اسناد توسط پست بدست مردم برسد و از سفرهای درون شهری و نیز حضور فیزیکی مردم در ادارات ثبت ، کاسته شود .اگر این روند در مدت کمتری انجام می شد مقصود حاصل بود ،و حلاوت عدم حضور مردم در ادارات ثبت درکام مردم و کارکنان تلاشکر ادارات ثبت سراسر کشور دوچندان مینمود، ولی طولانی شدن این روند و دریافت دیر هنگام اسناد توسط مالکین ، شیرینی این اقدام صحیح را کم رنگ تر ساخته است ، بویژه در مواقعی مثل ماههای پایانی سال که معاملات افزایش می یابد این مدت به چند ماه می رسد.
در خصوص تعویض اسناد تک برگی ،پس از انجام انتقالات قطعی املاک ، سازمان ثبت برابر بخشنامه های صادره ازجمله دستور العمل شماره 44839/مورخ 18/3/89 صدور اسناد مالکیت تک برگی (1)، دفاتر اسناد رسمی را مکلف کرده است که از تحویل اسناد مذکور به خریداران اجتناب نموده و پس از تکمیل فرمها و تقاضانامه صدور سند مالکیت بنام خریدار و حتی دریافت فیشهای هزینه های ثبتی و پستی و مالیات ارزش افزوده آن ، همه فیشها و فرمها و اصل سند و سایر مدارکی را که ادارات ثبت بعضا بر اساس سلیقه درخواست می کنند به دفاتر پستی مستقر در ادارات ثبت تحویل نمایند .

ظهور و حضور اسناد مالکیت تک برگی در منازل و گاو صندوقهای مالکین املاک ،پدیده ای مهم در پروسه ایجاد دولت الکترونیک در عرصه ثبت اسناد در کشور است .این اسناد نتیجه و خلاصه بیش از یک دهه کار نفس گیر و طاقت فرسای سازمان ثبت اسناد و املاک کشور ،در ابعاد نقشه برداری و وارد کردن اطلاعات بایگانی های فرسوده و گرد و خاک گرفته و دفاتر و اسناد قدیمی بر سیستم میباشد .
این اقدام هرچند که مهم و بزرگ هم که بوده باشد ،در عین حال خود مقدمه ای بر هدفی بزرگتر و مهمتری بنام ثبت آنی اسناد میباشد که توسط سازمان ثبت اسناد و املاک کشور دنبال می شود و یکی از زیرساختهای آن محسوب می گردد . هر پدیده ای دارای محاسن و معایبی میباشد که در بوته عمل کشف شده ویا نمایانتر می شود.

نتیجه گیری :

یادتان باشد در حال حاضر تبدیل سند‌های قدیمی به سند‌های تک برگی، اجباری شده‌است‌. این بدان معنی نیست که سندهای قدیمی فاقد اعتبار باشند ، در واقع تا زمانی که تفکیک یا نقل و انتقالی صورت نگرفته و به واسطه آن سند تک برگ صادر نشده باشد ، سند قدیمی دارای اعتبار خود بوده و هست. حین انتقال سند در دفتر همه گواهیها و نامه‌های تسویه حساب از راه رسیده و دو طرف هم بر سر خریدوفروش ملك یا زمین موردنظر به توافق رسیده‌اند‌. مدارك لازم ارائه شده و همه چیز برای انتقال مالكیت آماده‌است‌. نقل وانتقال سند‌های دفترچه‌ای در داخل خود دفترچه نوشته میشوند اما سند‌های تك برگی اینگونه نیستند‌. به هرحال نقل وانتقال انجام شده پس از تعیین موعد مقرر در داخل سند دفترچه‌ای وارد میشوند‌. دفتر ثبت اسناد به صورت مكانیزه خلاصه‌ای از نقل وانتقال انجام شده را به اداره ثبت ناحیه موردنظر ارسال میكند‌. حالا باید با سند قدیمی راهی اداره‌های ثبت شوید تا بتوانید سند جدید بگیرید‌. كسانی كه خریدوفروش نكرده‌اند و سند قدیمی دارند‌، از این مرحله به بعد برای دریافت سند جدید باید همراه شوند‌.